Recht op bijstand door een advocaat bij een eerste verhoor

Het arrest van 14 februari 2013 van het Grondwettelijk Hof verbetert de positie van de verhoorde verdachte die niet is aangehouden. 

Het Hof heeft aangenomen dat de Salduz-wet de rechten van de verdachte onvoldoende waarborgt en vernietigt drie bepalingen van deze wet.

Informatieplicht

• Iemand die verhoord wordt maar niet is aangehouden dient hierover te worden geïnformeerd.

Niet aangehouden?

• Indien u verhoord zal worden maar niet bent aangehouden dan mag u gerust het lokaal verlaten. Dit eventueel om (opnieuw) overleg te plegen met uw advocaat.
• Bovendien dient u er ook op te worden gewezen dat u het recht heeft om te zwijgen.
• U heeft ook het recht eraan te worden herinnerd dat u zichzelf niet hoeft te beschuldigen(verbod zelfincriminatie).
• Indien u eerst de kans niet had om met uw advocaat te overleggen, kan u dit alsnog doen.
• U heeft altijd recht op bijstand door een advocaat.

Enige wetswijzigingen dienen zich dan ook aan te bieden voor 31 augustus 2013. Voorlopig handhaaft de wetgever de vernietigde bepalingen totdat de wetgever wetswijzigingen heeft ingevoerd.

Wel aangehouden?

• Indien u wel aangehouden bent kan u in principe altijd bijstand door een advocaat krijgen.
• Het Grondwettelijk Hof geeft in haar arrest d.d. 14 februari 2013 aan dat om bepaalde dwingende redenen het niet altijd mogelijk kan zijn.
• De onderzoeksrechter moet deze dwingende redenen altijd motiveren.
• Ook bij volgende verhoren kan de verdachte bijstand van een advocaat krijgen.

Uitbreiding van recht op bijstand door een advocaat voor (zware) verkeersmisdrijven

• Het gaat hier om verkeersmisdrijven die terug te vinden zijn in artikel 138, 6°, 6°bis en 6°ter van het Wetboek van Strafvordering.
• Deze verkeersmisdrijven waren voordien uitgesloten van de regel dat de verdachte voor het verhoor recht had op vertrouwelijk overleg met zijn advocaat.
• Men heeft het hier over bijvoorbeeld over herhaaldelijke dronkenschap achter het stuur of over vluchtmisdrijf met gewonden. 
• Aangezien u evenzeer kwetsbaar bent tegenover de overheid als bij andere wanbedrijven dient u ook de mogelijkheid te hebben om vooraf bijgestaan te worden door een advocaat.

Veroordeling op grond van verklaringen afgelegd bij verhoor?

• Geen enkele veroordeling kan worden uitgesproken enkel op grond van verklaringen die werden afgelegd bij het verhoor(eventueel aangevuld door bewijsmateriaal) met schending van het recht op voorafgaandelijk vertrouwelijk overleg met een advocaat of van bijstand door een advocaat bij.
• De bestreden bepaling art. 47 bis, §6 van het Wetboek van Strafvordering is niet verenigbaar met het recht op een eerlijk proces.
• Het Hof wil hiermee bereiken dat de verdachte niet beschuldigt wordt op grond van verklaringen die zijn afgelegd met schending van zijn rechten.
• De feitenrechter mag de veroordeling steunen op de verklaringen in combinatie met bewijsmateriaal als er geen sprake is van schending van de rechten tijdens het verhoor.

Inlichtingen verstrekken aan de advocaat

• Opdat de advocaat van de verdachte zijn opdracht op een goede manier kan vervullen is het noodzakelijk dat hij op de hoogte is van de feiten en de context van de verdachte of wanneer hij niet of onvoldoende is ingelicht door zijn cliënt.
• Om tegemoet te komen aan de informatieverstrekking is er een verplichting dat de politieambtenaren, de procureur des Konings en de onderzoeksrechter de advocaat inlichten over de feiten waarop het verhoor betrekking heeft.
• Het is immers zo dat de advocaat geen toegang heeft tot het strafdossier voor het voorafgaandelijk overleg met zijn cliënt.
• Het vertrouwelijk overleg met de advocaat mag maximaal dertig minuten duren, tenzij langer vereist is in het licht van het onderzoek.

Nog vragen?

Heeft u na het surfen door onze website nog vragen of wenst u concrete informatie te ontvangen, aarzel dan niet om met ons contact op te nemen en we zullen u binnen 24h contacteren (weekdagen). U kan ons contact center tijdens de kantooruren ook bereiken op het nummer 09/265.00.65.