Wilsverklaring

Maandag 10 Maart 2014

a. Begrip

Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en mijn levenseinde.
Een wilsverklaring is een schriftelijke verklaring van wat men (niet meer) wil aan zorg en behandeling, op het moment dat men niet meer in staat zou zijn om zijn wil te uiten.
Zolang men nog kan zeggen wat men wil, heeft men dat niet nodig. Artsen moeten immers steeds de toestemming vragen aan de patiënt voor elk onderzoek en elke behandeling.
Duid je geen vertegenwoordiger aan, dan bepaalt de wet welke familieleden of andere personen in dat geval voor jou optreden.

b. Voorbeeld

Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en mijn levenseinde

Naam en voornaam:

Adres:

Rijksregisternummer:

Mijn persoonlijke waarden en opvattingen

Naast de uitdrukkelijke wilsverklaringen die volgen, wil ik dat altijd rekening wordt gehouden met de volgendewaarden, opvattingen en levensbeschouwing die voor mij belangrijk zijn:

Mijn vertegenwoordiger

Aanwijzing

Ik, die onderteken, wijs de volgende persoon aan als mijn vertegenwoordiger voor het geval ik niet zelf mijn rechten

als patiënt kan uitoefenen:

Naam en voornaam:

Adres:

Telefoonnummer:

Rijksregisternummer:

Opgemaakt te Datum Mijn handtekening

Aanvaarding

(naam en voornaam) aanvaardt de aanwijzing als vertegenwoordiger enzal naar best vermogen (naam en voornaam aanwijzer invullen)vertegenwoordigen, met eerbiediging van de wilsverklaringen in dit document.
Opgemaakt te Datum Handtekening benoemde vertegenwoordiger
Document opgemaakt door Manu Keirse, Marc Cosyns, Herman Nys en Kris Schutyser. 3e versie april 2011. Laatste versie te downloaden op
www.palliatief.be. Suggesties voor verbetering te sturen aan: Manu Keirse, Slagberg 2, 3061 Leefdaal – emmanuel.keirse@med.kuleuven.be
1/4

Gezondheidszorg voor het geval ik mijn wil niet meer zelf kan uiten

Ik, die onderteken in volle bewustzijn, en zonder druk van anderen, omschrijf hierbij mijn wil, voor het geval ikmijn wil niet meer zelf kan uiten (schrap wat niet van toepassing is en plaats een handtekeningparaaf bij de rubriekendie wel van toepassing zijn):

Mijn wil betreft de volgende omstandigheden:

1. enkel indien ik onomkeerbaar mijn wil niet meer kan uiten en binnen afzienbare tijd zal sterven

2. enkel indien ik onomkeerbaar mijn wil niet meer kan uiten omdat ik onomkeerbaar buiten bewustzijn ben

3. enkel indien ik onomkeerbaar mijn wil niet meer kan uiten

4. indien ik mijn wil niet meer kan uiten, om welke reden ook

Mijn wil betreft de volgende tussenkomsten:

- ik wil niet worden gereanimeerd

- ik wil niet naar het ziekenhuis worden gevoerd

- ik wil niet op een intensieve zorgen afdeling van een ziekenhuis worden opgenomen

- ik wil niet aan beademingsapparatuur worden gekoppeld

- ik wil niet kunstmatig worden gevoed als ik niet meer op eigen kracht kan of wil eten

- ik wil niet dat mijn leven met curatieve behandelingen wordt verlengd, en daarom wil ik geen:

- antibiotica - chirurgische ingrepen - chemotherapie

- bestraling - dialyse - transplantatie

- transfusies - ……………………………… - ……………………

- ik wil geen pijnbestrijding die mijn bewustzijn ernstig beperkt

- ik wil niet deelnemen aan experimentele behandelingen

- …………………………………………………………………………

- …………………………………………………………………………

- ik wil beëindiging van mijn leven (euthanasie) als ik onomkeerbaar buiten bewustzijn ben. (ik vul hiertoe dewilsverklaring inzake euthanasie in op de derde pagina)Na mijn overlijden:

- wil ik mijn organen afstaan voor transplantatie (indien niet, contacteer burgerlijke stand gemeente)

- wil ik mijn lichaam afstaan voor de wetenschap (en heb universiteit……………………………verwittigd)

- wil ik een uitvaart volgens de modaliteiten die ik heb bepaald op de vierde pagina

Opgemaakt te Datum Mijn handtekening

2/4

3/4

Wilsverklaring inzake euthanasie voor het geval ik onomkeerbaar buiten

bewustzijn ben

Deze rubriek dient enkel te worden ingevuld indien men uitdrukkelijk levensbeëindiging wil wanneer men onomkeerbaar buiten bewustzijn is. Integenstelling tot de andere wilsverklaringen in dit document is de wilsverklaring inzake euthanasie niet bindend. Houd er rekening mee dat een

wilsverklaring inzake euthanasie maar vijf jaar geldig is en na vijf jaar moet worden herbevestigd. Ze kan ook op elk moment worden ingetrokkenof herzien.Ik, die onderteken in volle bewustzijn (in het onderstaande schrappen wat niet past en in voorkomend geval datuminvullen):

- verzoek, voor het geval ik niet meer in staat ben mijn wil te uiten, dat een arts euthanasie toepast, indienvoldaan is aan de voorwaarden gesteld in de wet van 28 mei 2002 betreffende de euthanasie.

- herbevestig de wilsverklaring tot euthanasie, opgesteld op: (datum)

- herzie de wilsverklaring tot euthanasie, opgesteld op: (datum)

- trek de wilsverklaring tot euthanasie in, opgesteld op: (datum)

Opgemaakt te Datum Mijn handtekening

Door de handtekening van twee getuigen hieronder, waarvan minstens getuige 1 geen materieel belang heeft bij het overlijden, wordt bevestigddat deze wilsverklaring inzake euthanasie vrij en bewust werd afgelegd.

Getuige 1 Getuige 2

Naam en voornaam:

Adres:

Rijksregisternummer:

Geboorteplaats:

Telefoonnummer:

Eventuele graad van verwantschap:

Datum:

Handtekening:

Aanvullende nuttige gegevens

Ik noteer hier enkele nuttige gegevens, zoals bvb. naam en adres van huisarts, personen met wie ik deze wilsverklaringen heb besproken,
voorkeur ziekenhuis, personen belangrijk om rekening mee te houden, specifieke noden, maatschappij waarbij uitvaartverzekering is afgesloten:

Uitvaart

Ik, die onderteken, kies als wijze van uitvaart voor (schrap wat niet van toepassing is en plaats een handtekeningparaaf
bij de rubriek die wel van toepassing is):

- ritueel van de levensbeschouwing:

- begraving van mijn lichaam

- crematie gevolgd door begraving van de as binnen de omheining van de begraafplaats

- crematie gevolgd door bijzetting van de as in het columbarium van de begraafplaats

- crematie gevolgd door uitstrooiing van de as in de strooiweide van de begraafplaats

- crematie gevolgd door uitstrooiing van de as in de Belgische territoriale zee

- crematie gevolgd door uitstrooiing van de as op een andere begraafplaats

(adres vermelden) (1)

- crematie gevolgd door begraving van de as op een andere plaats dan de begraafplaats

(adres vermelden) (1)

- crematie gevolgd door bewaring van de as op een andere plaats dan de begraafplaats

(adres vermelden) (1)

- de modaliteit die mijn nabestaanden in overleg bepalen na mijn overlijden

(1) Indien het een terrein betreft dat niet in eigendom is van de overledene of zijn nabestaanden, is een voorafgaande, schriftelijke toestemming

van de eigenaar vereist en moet deze hierbij worden gevoegd.

Opgemaakt te Datum Mijn handtekening

Fysieke onmogelijkheid om zelf wilsverklaringen op te stellen en te tekenen

Ik, (naam) , die fysiek blijvend niet in staat ben om
wilsverklaringen op te stellen en te tekenen, wijs de volgende meerderjarige persoon, die geen materieel belang
heeft bij mijn overlijden, aan om deze wilsverklaringen op te stellen en te tekenen.
(Ik voeg een medisch getuigschrift ter bevestiging toe)

Gegevens over deze persoon:

Naam en voornaam:

Adres:

Rijksregisternummer:

Opgemaakt te Datum

Handtekening aangewezen persoon

Dit document met wilsverklaringen vervangt alle vorige en is geldig voor onbepaalde duur (behalve de specifieke

wilsverklaring inzake euthanasie voor het geval ik onomkeerbaar buiten bewustzijn ben) tot wijziging of herroeping.

Het is opgemaakt in (aantal vermelden) ……. ondertekende exemplaren die worden bewaard bij de volgende

personen of instanties:

4/4

Toelichting bij het gebruik van

de wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en mijn levenseinde

Belang van een wilsverklaring

In ons land hebben we als burger en patiënt het geluk te kunnen genieten van een kwaliteitsvolle
gezondheidszorg , ook bij het levenseinde. Deze zorg wordt omkaderd door een aantal recente wetten
(rechten van de patiënt, palliatieve zorg, euthanasie, orgaandonatie, teraardebestelling, e.a.).
Deze wetten geven ons ook de mogelijkheid keuzes te maken in die zorg op basis van onze eigen
waarden, verwachtingen, levensgeschiedenis.
Deze keuzes kunnen we samen bespreken met familie en vrienden, de naastbestaanden genoemd,
en met onze zorgverleners thuis, inzonderheid de huisarts, in het ziekenhuis of in het woon- en
zorgcentrum. Maar soms komen we in een situatie terecht dat we het zelf niet meer kunnen zeggen
en dan is het zeker nodig dat zorgverleners en naastbestaanden weten wat wij in bepaalde situaties
willen. Misschien ken je mensen uit je bekendenkring bij wie behandelingen werden uitgevoerd die
hun welzijn niet dienden of handelingen die voor die patiënt achteraf niet meer gewild waren of onnodige
levensverlenging betekenden. Je kunt dit vermijden door de zorg die je in de toekomst verlangt
op tijd te bespreken en in een document vast te leggen. Hierbij vind je zo een modeldocument.

Niet alleen voor het levenseinde

Wilsverklaringen zijn niet alleen belangrijk voor terminale zieken of ouderen. Onverwachte levenseindesituaties
kunnen zich op elke leeftijd voordoen, maar ook omkeerbare situaties kunnen op een
verschillende manier benaderd worden en zijn afhankelijk van plaatsgebonden medische technieken
en/of de individuele biografie van de patiënt. ( bvb al dan niet urgente amputatie na ongeval).
Dan is het belangrijk dat men je wil kent. Je kan nu reeds een vertegenwoordiger aanduiden via
dit document. Hij kan dan jouw wil verwoorden en communiceren met de zorgverleners in jouw
plaats. Duid je zo geen vertegenwoordiger aan, dan bepaalt de wet welke familieleden of andere
personen in dat geval voor jou optreden.
toelichting 1/2

Hoe dit document invullen?

Je kan ervoor kiezen om enkel een vertegenwoordiger aan te duiden die in jouw naam zal optreden
als je zelf je wil niet meer kan uitdrukken. Dan laat je alle andere beslissingen over aan je vertegenwoordiger.
Door het invullen van de rubrieken ‘persoonlijke waarden en opvattingen’ (pag. 1) en
‘aanvullende nuttige gegevens’ (pag. 3) kan je hem echter helpen om opties te kiezen die je echt wil.
Hij moet je wil die je hier hebt aangegeven eerbiedigen.
Dit document vermeldt het begrip ‘vertrouwenspersoon’ niet omdat die in jouw plaats geen beslissingen
kan nemen. De vertegenwoordiger kan en mag trouwens ook als vertrouwenspersoon
optreden.
Het is raadzaam het document rustig door te lezen. Je kan dan kiezen wat je uitdrukkelijk vooraf
wil bepalen en wat je wil overlaten aan het inzicht van je vertegenwoordiger op dat moment. Je
moet in elk geval de laatste rubriek van pagina 4 invullen, waarin wordt aangegeven aan wie je een
exemplaar hebt bezorgd. Het is immers belangrijk dat je ervoor zorgt dat het document bekend en
beschikbaar is bij een aantal mensen.
Je kan dit document best invullen na overleg met je huisarts, behandelende specialist of andere
zorgverlener. Hij/zij kan de consequenties van de opties die je kiest uitleggen en je helpen bij het
formuleren van je wil. Het is nuttig dat je dit vooraf ook bespreekt met je vertegenwoordiger en
naastbestaanden op een rustig moment en in alle sereniteit. Bij bijkomende nuttige gegevens is het
goed te noteren met wie je dit hebt besproken en ingevuld. Weet ook dat je steeds opnieuw deze
wilsverklaringen kunt intrekken, aanvullen of aanpassen.

De best mogelijke zorg

Je moet niet bepalen dat je de best mogelijke zorg wil want daartoe is men verplicht. Zoals iedereen
afhankelijk is bij het begin van het leven en recht heeft op de beste zorg, mag je ook als je ernstig
ziek bent of op het einde van je leven de best mogelijke zorg verwachten. Je kan verwachten, zelfs al
formuleer je in dat document welke ingrepen en behandelingen je niet meer wilt, dat men alles zal
doen wat de geneeskunde kan om je pijn te stillen en je comfort te bevorderen.

Beschikbaarheid

Zorg ervoor dat dit document beschikbaar is. Mogelijks zal dit in de toekomst ook elektronisch
mogelijk zijn (e-health), maar voorlopig bezorg je best een exemplaar aan je huisarts en/of behandelende
specialist en aan je vertegenwoordiger.

Registratie

Het is niet verplicht deze wilsverklaringen officieel te laten registreren op de gemeente. Als je dit
toch wil doen, kan dit enkel voor de wilsverklaring inzake euthanasie voor het geval je onomkeerbaar
buiten bewustzijn bent, en voor je wil inzake uitvaart. Je hebt ook geen notaris nodig. Het
belangrijkste is te zorgen dat het document beschikbaar is in je medisch dossier en bij je vertegenwoordiger
zodat het ten gepaste tijd kan geraadpleegd en gevolgd worden.